Demystifying artificial intelligence

This article was published on the website of the European Science-Media Hub on 9 November 2022

‘AI is about algorithms’, said a computer scientist. ‘AI is about machines that can learn from data’, said an engineer. ‘We need to do something with AI’, said a business manager. ‘AI is an existential threat for humanity’, said a sociology student.

Over the past decade, artificial intelligence has become branded as AI, but does everyone mean the same when they speak about AI? Not really. “A babylonian confusion of tongues has arisen”, says Geertrui Mieke De Ketelaere, Adjunct Professor at Vlerick Business School in Ghent, Belgium.

Geertrui Mieke De Ketelaere: I started working in the field of artificial intelligence when it was just an academic discipline, in the early 1990’s. A decade or so later, businesses started to be interested in AI, and they started to use their own language, stating things like ‘data is the new oil’. Later, some ten years ago or so, governments stepped in and started using their own language around rules, laws and ethics. And now, scientists, technologists, business managers, sociologists and lawyers are sitting around the table, talking about AI, and they don’t understand each other any longer.

So, what should be done?

Geertrui Mieke De Ketelaere: We urgently need ‘AI translators’, people who translate the needs and demands of engineers to managers, or the concerns of citizens to developers. We need people who can talk about all aspects of AI, people who can connect people, planet and profit – the social, environmental and economical domains. We should adopt AI when it has clear added value, but not when it doesn’t.

Read the full article here.

Edsger Dijkstra - De man die de informatica op zijn schouders droeg

Edsger Dijkstra, twintig jaar geleden overleden, was Nederlands invloedrijkste informaticus en wereldberoemd. Geliefd bij de een, gehaat bij de ander, en gevreesd om zijn kritische blik door velen. Wat is twintig jaar na Dijkstra’s dood nog zijn wetenschappelijke erfenis?

Dit artikel is gepubliceerd in NRC Handelsblad van zaterdag 5 november 2022 (online reeds op vrijdag 4 november)

Toen Edsger Dijkstra in 1957 in Amsterdam trouwde, gaf hij als antwoord op de vraag naar zijn beroep: programmeur. De gemeente accepteerde dat niet, want dat beroep bestond toen helemaal niet. Dus werd het theoretisch fysicus, het vak dat Dijkstra in Leiden had gestudeerd voordat hij het gloednieuwe pad van de informatica insloeg. „Tot zover de traagheid waarmee ik het beroep van programmeur in mijn eigen land zag opkomen”, schreef hij daarover later, op de ironische toon die hem zo kenmerkt.

Twee jaar eerder had Dijkstra’s promotor Adriaan van Wijngaarden hem overtuigd van het feit dat computers een blijvertje in de wereld zouden zijn. En waarom zou hij dan niet degene zijn die van programmeren een respectabele discipline kon maken? Die missie voerde hij met hart en ziel uit tot aan zijn overlijden in 2002, twintig jaar geleden. Dit jaar is het ook precies vijftig jaar geleden dat hij de A.M. Turing Award won, de Nobelprijs voor de informatica, als enige Nederlander ooit.

Dijkstra speelde in de jaren zestig en zeventig een sleutelrol in het vestigen van de informatica als een wetenschappelijke discipline, met een grote nadruk op bewijsbare correctheid van computerprogramma’s. Iedereen die een route plant met een navigatiesysteem gebruikt het algoritme dat Dijkstra in 1959 bedacht: het kortste-padalgoritme, een efficiënte methode om de snelste route van A naar B te bepalen, een van zijn baanbrekende concrete bijdragen aan de informatica.

Lees het hele artikel op de website van NRC Handelsblad.

Small Sensors for Big Challenges

 

I wrote this story for the Communications of the ACM and it was published on 1 November, 2022

Shwetak Patel loves to combine academic research with being an entrepreneur, all in the field of sensing technology and ubiquitous computing. At a press conference during the 9thHeidelberg Laureate Forum this September, he put it this way: "Being an academic is my intellectual playground. Entrepreneurship is a way to show impact. When I was a young researcher, one of my goals was to build something that could impact the lives of a million people. I hit that goal, so now I'm going to go for a billion people."

Patel is the Washington Research Foundation Entrepreneurship Endowed Professor in Computer Science & Engineering, and Electrical and Computer Engineering, at the University of Washington. In 2018, he was awarded the ACM Prize in Computing for his contributions to creative and practical sensing systems for sustainability and health. As a result, he was invited to the Heidelberg Laureate Forum (HLF), an annual conference where 200 young researchers spend a week interacting with laureates of the most important prizes in computer science and mathematics.

The full story can be read on the website of the Communications of the ACM

Deep Learning is Human, Through and Through

I wrote this story for the Communications of the ACM and it was published on October 18, 2022

It was 10 years ago, in 2012, that deep learning made its breakthrough, when an innovative algorithm for classifying images based on multi-layered neural networks suddenly turned out to do spectacularly better than all algorithms before it. That breakthrough has led to deep learning's adoption in domains like speech and image recognition, automatic translation and transcription, and robotics.

As deep learning was embedded into ever-more everyday applications, more and more examples of what can go wrong also surfaced: artificial intelligence (AI) systems that discriminate, confirm stereotypes, make inscrutable decisions and require a lot of data and sometimes also a huge amount of energy.

In this context, the 9th Heidelberg Laureate Forum organized a panel discussion on the applications and implications of deep learning for an audience of some 200 young researchers from more than 50 countries. The panel included Turing Award recipients Yoshua Bengio, Yann LeCun, and Raj Reddy, 2011 ACM Prize in Computing recipient Sanjeev Arora, and researchers Shannon Vallor, Been Kim, Dina Machuve, and Shakir Mohamed. Katherine Gorman moderated the discussion.

The full story can be read on the website of the Communications of the ACM

There is Plenty of Room at The Top (of Supercomputing)

Supercomputers are the Olympic champions of scientific computing. Through numerical simulations, they enrich our understanding of the world, be it stars lightyears away in the universe, the Earth's weather and climate, or the functioning of the human body.

For over four decades, Jack Dongarra has been a driving force in the field of high-performance computing. Earlier this year, Dongarra was awarded the 2021 ACM A.M. Turing Award for "his pioneering contributions to numerical algorithms and libraries that enabled high performance computational software to keep pace with exponential hardware improvements for over four decades."

Writer Bennie Mols met with Dongarra during the 9th Heidelberg Laureate Forum in Germany in September to talk about the present and future of high-performance computing. Dongarra, now 72, has been a University Distinguished Professor at the University of Tennessee (U.S.) and a Distinguished Research Staff Member at the U.S. Department of Energy's Oak Ridge National Laboratory since 1989.

Read the rest of my article on the website of the Communications of the ACM

Artificial intelligence starts to hit the right note

In the field of music, artificial intelligence is used both to analyse and to create music. For almost any musical piece AI-tools can already extract information about melody, harmony, rhythm, emotion and style. AI-systems are also starting to improvise on stage together with top musicians.

                                           

Classical composer Igor Stravinsky once said: “I haven’t understood a bar of music in my life, but I have felt it”. A perfect expression of how deeply human, how deeply emotional music is. What should a computer, however clever, then be doing in the field of art that most directly reaches into the human soul? The answer is: surprisingly much.

Roughly speaking, artificial intelligence can contribute to analysing music and to creating music. Thanks to machine learning, a subdiscipline of AI, both fields have made great progress over the last decade.

For this article I interviewed Emilia Gomez and Gérard Assayag.

The full article can be read here.

Schattig, maar nutteloos. Wordt het nog wat met de sociale robot?

Commerciële sociale robots maken de verwachtingen zelden waar en de afgelopen jaren flopten ze dan ook keer op keer. Toch zien robotici Edwin Dertien en Ella Velner nog toekomst voor de sociale robot. ‘We moeten ze vanuit een behoefte ontwerpen.’

Dit artikel is gepubliceerd in de VPRO Gids #38, september 2021

Alweer staat een sociale robot afgedankt op straat. Afgelopen juni maakte het Japanse bedrijf Softbank bekend dat het stopt met de productie van robot Pepper, een schattige interactieve mensachtige robot, die in 2015 met veel tamtam op de markt verscheen. Pepper is één meter twintig groot, heeft een glimmend wit plastic lijf en rijdt op wieltjes. Hij kan eenvoudige gesprekken met mensen voeren en bewegen met zijn armen en handen. In de afgelopen jaren is Pepper onder andere ingezet als receptionist, gastheer, co-presentator, museumgids en in Japan zelfs als Boeddhistische priester (https://qz.com/1060932/softbanks-pepper-robot-is-now-a-buddhist-priest-in-japan/). In totaal zijn er zo’n 27.000 Peppers van de productieband gerold voor een verkoopprijs van $1.800 per stuk.

Veel tranen lijken er echter niet gelaten om het einde van Pepper. Roboticus prof. Noel Sharkey vertelde in reactie aan de BBC zelfs dat hij blij is (https://www.bbc.com/news/technology-57651405): “Pepper heeft veel schade toegebracht aan het echte robotica-onderzoek door een valse indruk te wekken van een slim cognitief wezen dat gesprekken kan voeren. Maar Pepper werd vaak op afstand bestuurd door een mens. Het publiek op deze manier misleiden is gevaarlijk en geeft een verkeerde indruk van de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie in de echte wereld.”

Het falen van Pepper als commercieel product ligt in de lijn van het falen van andere sociale robots in de afgelopen jaren. Zelfs niet-mensachtige interactieve robots als Jibo, Kuri en Cozmo, alle drie met een speelgoedtachtig uiterlijk en een stuk goedkoper dan Pepper, flopten en hun producenten gingen snel failliet. Neem Jibo, een soort dikkige bureaulamp, met een rond beeldscherm als gezicht op een bolvormig hoofdje. Jibo heeft een camera met gezichtsherkenning en begrijpt gesproken commando’s. Jibo werd ontworpen en gebouwd door een team rondom een van ’s wereld belangrijkste pioniers van sociale robots, Cynthia Breazeal van het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Zelfs met haar kennis en ervaring lukte het niet om van Jibo een succes te maken.

Over-selling

Welke lessen kunnen we trekken uit het falen van Pepper en zijn maatjes? Kunnen sociale robots alsnog een succes worden, en zo ja, hoe?

Ik leg de vragen in een dubbelinterview via Zoom voor aan twee Nederlandse onderzoekers, universitair docent Edwin Dertien en promovenda Ella Velner, allebei werkzaam aan de Universiteit Twente.

Lees het hele artikel in de VPRO Gids #38, september 2021