Dit artikel is gepubliceerd in de VPRO Gids #38, september 2021
Alweer staat een sociale robot afgedankt op straat. Afgelopen juni maakte het Japanse bedrijf Softbank bekend dat het stopt met de productie van robot Pepper, een schattige interactieve mensachtige robot, die in 2015 met veel tamtam op de markt verscheen. Pepper is één meter twintig groot, heeft een glimmend wit plastic lijf en rijdt op wieltjes. Hij kan eenvoudige gesprekken met mensen voeren en bewegen met zijn armen en handen. In de afgelopen jaren is Pepper onder andere ingezet als receptionist, gastheer, co-presentator, museumgids en in Japan zelfs als Boeddhistische priester (https://qz.com/1060932/softbanks-pepper-robot-is-now-a-buddhist-priest-in-japan/). In totaal zijn er zo’n 27.000 Peppers van de productieband gerold voor een verkoopprijs van $1.800 per stuk.
Veel tranen lijken er echter niet gelaten om het einde van Pepper. Roboticus prof. Noel Sharkey vertelde in reactie aan de BBC zelfs dat hij blij is (https://www.bbc.com/news/technology-57651405): “Pepper heeft veel schade toegebracht aan het echte robotica-onderzoek door een valse indruk te wekken van een slim cognitief wezen dat gesprekken kan voeren. Maar Pepper werd vaak op afstand bestuurd door een mens. Het publiek op deze manier misleiden is gevaarlijk en geeft een verkeerde indruk van de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie in de echte wereld.”
Het falen van Pepper als commercieel product ligt in de lijn van het falen van andere sociale robots in de afgelopen jaren. Zelfs niet-mensachtige interactieve robots als Jibo, Kuri en Cozmo, alle drie met een speelgoedtachtig uiterlijk en een stuk goedkoper dan Pepper, flopten en hun producenten gingen snel failliet. Neem Jibo, een soort dikkige bureaulamp, met een rond beeldscherm als gezicht op een bolvormig hoofdje. Jibo heeft een camera met gezichtsherkenning en begrijpt gesproken commando’s. Jibo werd ontworpen en gebouwd door een team rondom een van ’s wereld belangrijkste pioniers van sociale robots, Cynthia Breazeal van het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Zelfs met haar kennis en ervaring lukte het niet om van Jibo een succes te maken.
Over-selling
Welke lessen kunnen we trekken uit het falen van Pepper en zijn maatjes? Kunnen sociale robots alsnog een succes worden, en zo ja, hoe?
Ik leg de vragen in een dubbelinterview via Zoom voor aan twee Nederlandse onderzoekers, universitair docent Edwin Dertien en promovenda Ella Velner, allebei werkzaam aan de Universiteit Twente.
Lees het hele artikel in de VPRO Gids #38, september 2021
