Sunday, November 6, 2022

Edsger Dijkstra - De man die de informatica op zijn schouders droeg

Edsger Dijkstra, twintig jaar geleden overleden, was Nederlands invloedrijkste informaticus en wereldberoemd. Geliefd bij de een, gehaat bij de ander, en gevreesd om zijn kritische blik door velen. Wat is twintig jaar na Dijkstra’s dood nog zijn wetenschappelijke erfenis?



Dit artikel is gepubliceerd in NRC Handelsblad van zaterdag 5 november 2022 (online reeds op vrijdag 4 november)

Toen Edsger Dijkstra in 1957 in Amsterdam trouwde, gaf hij als antwoord op de vraag naar zijn beroep: programmeur. De gemeente accepteerde dat niet, want dat beroep bestond toen helemaal niet. Dus werd het theoretisch fysicus, het vak dat Dijkstra in Leiden had gestudeerd voordat hij het gloednieuwe pad van de informatica insloeg. „Tot zover de traagheid waarmee ik het beroep van programmeur in mijn eigen land zag opkomen”, schreef hij daarover later, op de ironische toon die hem zo kenmerkt.

Twee jaar eerder had Dijkstra’s promotor Adriaan van Wijngaarden hem overtuigd van het feit dat computers een blijvertje in de wereld zouden zijn. En waarom zou hij dan niet degene zijn die van programmeren een respectabele discipline kon maken? Die missie voerde hij met hart en ziel uit tot aan zijn overlijden in 2002, twintig jaar geleden. Dit jaar is het ook precies vijftig jaar geleden dat hij de A.M. Turing Award won, de Nobelprijs voor de informatica, als enige Nederlander ooit.

Dijkstra speelde in de jaren zestig en zeventig een sleutelrol in het vestigen van de informatica als een wetenschappelijke discipline, met een grote nadruk op bewijsbare correctheid van computerprogramma’s. Iedereen die een route plant met een navigatiesysteem gebruikt het algoritme dat Dijkstra in 1959 bedacht: het kortste-padalgoritme, een efficiĆ«nte methode om de snelste route van A naar B te bepalen, een van zijn baanbrekende concrete bijdragen aan de informatica.

Lees het hele artikel op de website van NRC Handelsblad.