Stroomstootjes in plaats van pillen

Kleine, draadloze en intelligente implantaten die werken als elektronisch medicijn, dat is de droom van Wouter Serdijn. Serdijn hield deze week aan de TU Delft zijn intreerede als hoogleraar bio-electronica. Hij noemt zulke implantaten ‘electroceuticals’, als tegenhanger van de ‘farmaceuticals’, ofwel pilletjes. Het idee is eenvoudig: waar pilletjes de biochemische activiteit van lichaamscellen veranderen, veranderen electroceuticals de elektrische activiteit.

Klik op onderstaande afbeelding om mijn radiobijdrage aan het Radio 1-programma De Ochtend te beluisteren:

Verkoolde Romeinse papyrusrollen misschien toch leesbaar

Ontdekking van lood in Romeinse inkt biedt hoop voor beroemde papyrusrollen van Herculaneum.

Een internationale groep wetenschappers heeft lood in Romeinse inkt ontdekt. Verrassend, want tot nu toe werd gedacht dat lood pas in de 4e eeuw n.Chr. voor het eerst aan inkt werd toegevoegd als pigment. Ze deden hun ontdekking op twee stukjes van de wereldberoemde papyrusrollen van Herculaneum, een dorpje dat in het jaar 79 door de uitbarsting van de Vesuvius overspoeld werd door lava en as. Dankzij de ontdekking van lood in Romeinse inkt hopen papyrologen dat zelfs de zwaarst beschadigde rollen toch leesbaar worden. De onderzoekers publiceerden hun resultaten deze week in de Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

Klik op onderstaande afbeelding om mijn radiobijdrage aan De Ochtend op radio 1:

Lees hier het artikel dat ik voor de website van De Kennis van Nu schreef.

Deze documentaire doet verslag van de spectaculaire papyrusrollen van Herculaneum:

En hier wordt beknopt het scannen van de papyrusrollen uitgelegd:

Overwinning van AlphaGo is overwinning van menselijk brein op zichzelf

Computerprogramma AlphaGo heeft de historische go-match tegen Lee Sedol met 4-1 gewonnen. De Zuid-Koreaan Sedol is de beste Go-speler van de afgelopen tien jaar. De match begon op woensdag 9 maart begon in Seoul (Zuid-Korea). 

AlphaGo heeft zetten gedaan die menselijke go-spelers tot nu toe nooit zouden spelen, maar die toch voordelige zijn gebleken. Creatieve zetten dus. Net zoals bij schaken is gebeurd, zal de computer ook het go-spel verrijken met nieuwe inzichten en nieuwe trainingsmethodes.

Aan het geniale go-brein van Lee Sedol heeft de wereld buiten de go-spelers niet zoveel, aan het supersnel lerende elektronische brein van computer AlphaGo wel. We moeten dus blij zijn met de winst van AlphaGo in zijn match tegen de beste speler van de afgelopen tien jaar.

Lees hier mijn terugblik op de match die ik voor NRC Handelsblad schreef: "Go is beroofd van hemels imago" (gepubliceerd dinsdag 15 maart).

Beluister hier mijn radiobijdrage aan Met het Oog op Morgen van zondag 13 maart over de match:




Woensdagochtend vroeg was ik aanwezig in het Europese Go Centrum in Amstelveen, waar de eerste partij live werd gevolgd en van commentaar werd voorzien. AlphaGo won de eerste van vijf partijen, tot ontzetting van de go-wereld.

Klik op onderstaande afbeelding om mijn bijdrage over deze eerste partij aan De Ochtend op Radio 1 te luisteren of te bekijken:

Bekijk ook deze aflevering van De Kennis van Nu-tv. De eerste vijf minuten zijn een reportage over de eerste partij tussen Sedol en AlphaGo vanuit het Europese Go Centrum, met een korte bijdrage van mij. Ook te bekijken via Uitzending Gemist. Klik daarvoor op onderstaande afbeelding:

Voor De Kennis van Nu-website schreef ik dit artikel naar aanleiding van de eerste partij. 

Voor het begin van de match dacht Lee SeDol dat hij met 5-0 of 4-1 zou gaan winnen. De meeste go-toppers dachten hetzelfde. Allemaal gebaseerd op de match van begin oktober 2015, toen AlphaGo met 5-0 won van Europees kampioen Fan Hui. De kenners analyseerden de partijen en waren unaniem: "AlphaGo moet nog veel leren." Maar juist in dat leren is AlphaGo heel goed geworden. In enkele maanden tijd heeft de computer zijn niveau flink opgekrikt.

Na de eerste partij, waarin SeDol dus verloor, dacht de Zuid-Koreaan dat de kansen in de match 50-50 waren.

Op donderdag 10 maart won AlphaGo ook de tweede partij. Na zijn tweede verliespartij reageerde SeDol: "Ik hoop dat ik één partij kan winnen...Ik heb geen enkele zwakheid in AlphaGo kunnen ontdekken." AlphaGo heeft zetten gedaan die menselijke go-spelers nooit zouden spelen, maar die toch hele goede zetten zijn gebleken. Net zoals bij schaken is gebeurd, zal de computer ook het go-spel verrijken.

Op zaterdag 12 maart won AlphaGo de derde partij en daarmee de gehele match. De resterende twee partijen worden trouwens wel nog gespeeld. AlphaGo heeft laten zien dat de computer een jaar of vijf eerder dan verwacht beter is geworden dan de beste menselijke go-spelers. Het menselijk brein is zo inventief geweest om een computer te bedenken en te bouwen, en vervolgens deze computer te laten leren op een manier die lijkt op die van zijn eigen brein. Daarmee is de overwinning van AlphaGo een overwinning van het menselijk brein op zichzelf.

In de vierde partij versloeg Lee SeDol eindelijk zijn kunstmatig intelligente plaaggeest. Hier is het commentaar van de Zuid-Koreaan en de reactie van Demis Hassabis van Google DeepMind:

De vijfde partij was de langste van de hele match en leverde een spannend eindspel. AlphaGo maakte in het begin een grote fout, maar herstelde zich knap. Uiteindelijk gaf Lee Sedol op, waardoor AlphaGo de match met 4-1 won. Google DeepMind, bouwer van AlphaGo, geeft het gewonnen prijzengeld van 1 miljoen dollar aan goede doelen.

Ongelijkheid in strijd tegen klimaatverandering veel groter dan verwacht

Megasteden in ontwikkelingslanden geven veel minder uit aan bescherming tegen klimaatverandering dan megasteden in ontwikkelde landen. En dat terwijl stadsbewoners in ontwikkelingslanden juist veel meer gevaar lopen. Dit blijkt uit Brits onderzoek dat deze week is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Climate Change.

Lees hier het volledige artikel dat ik voor De Kennis van Nu heb geschreven.

Klik op onderstaande afbeelding om mijn bijdrage aan het Radio 1-programma De Ochtend over dit onderwerp te beluisteren:

Automobilisten zijn de helft van de tijd afgeleid

De grootste studie tot nu toe van natuurlijk rijgedrag laat zien dat automobilisten maar liefst vijftig procent van de tijd bezig zijn met activiteiten die afleiden van de rijsituatie. En dat verdubbelt de kans op ongelukken.

Een groot Amerikaans onderzoek rafelt de risicofactoren op auto-ongelukken uit elkaar. Het is deze week gepubliceerd in de Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Het unieke van de studie is dat zij geheel is gebaseerd op beelden en andere data uit auto’s die daadwerkelijk bij een ongeluk betrokken waren. 3500 Amerikanen gaven tussen 2011 en 2013 toestemming voor het ophangen van camera’s en andere sensoren in hun auto. Deze verzamelden continu gegevens over onder andere snelheid, versnelling, GPS-positie, maar ook waar de ogen tijdens het rijden naar kijken en wat mensen tijdens het rijden echt aan het doen zijn. Deze natuurlijke data maken een analyse van de risicofactoren op een auto-ongeluk betrouwbaarder dan analyses uit politierapporten of rijsimulatoren en analyses uit zelfrapportage van automobilisten.

Lees het hele artikel op de website van De Kennis van Nu.

In Memoriam voor de Wet van Moore

Vijftig jaar lang is de Wet van Moore de drijvende kracht geweest achter de ontwikkeling van computers, laptops, smartphones en tablets. Maar aan die wet komt nu officieel een einde. Dat gaat de internationale computerchipindustrie begin maart bekend maken.

Klik op onderstaande afbeelding om mijn radiobijdrage aan het Radio 1-programma De Ochtend te beluisteren of te bekijken:

Lees hier mijn artikel voor De Kennis van Nu over het einde van de Wet van Moore.

Veel meer over de Wet van Moore leest u in mijn eerdere blogpost: Alle ins en outs van de Wet van Moore.

Kunnen computers creatief zijn?

Op woensdag 10 februari sprak ik in het Radio 1-programma De Ochtend over de vraag of computers creatief kunnen zijn. Een vooruitblik op mijn lezing tijdens de LIFT-conferentie in Genève.

Beluister mijn radiobijdrage door op onderstaande afbeelding te klikken