Wat ze gemeen hebben? Dat ze ons hoofd op hol brengen. En alle drie wonnen ze vorige week een IgNobelprijs voor wetenschappelijk onderzoek dat eerst aan het lachen brengt, en daarna aan het denken zet.
Stripteasedanseressen verdienen de grootste fooi tijdens hun vruchtbare dagen, zo ontdekte de bekende evolutionair psycholoog Geoffrey Miller samen met twee collega’s in 2007. Het leverde hen de IgNobelprijs voor economie op. De prijs in de categorie voeding ging naar onderzoekers van de Engelse Oxford Universiteit, die aantoonden dat dezelfde chips beter smaken als ze meer knisperen. Proefpersonen vonden de chips smakelijker en verser wanneer het knapperige geluid op hun koptelefoon werd versterkt, en ook wanneer de hogere frequenties selectief werden versterkt. De IgNobelprijs met wellicht de grootste praktische gevolgen is die voor de geneeskunde. Eerder dit jaar demonstreerde de Amerikaan Dan Ariely dat mensen meer effect ervaren van duurdere nepmedicijnen dan van goedkopere, omdat hun verwachtingspatroon hoger is.
In totaal werden afgelopen donderdagnacht tien IgNobelprijzen uitgereikt in het Sanders Theatre van de Harvard University (VS) – een jaarlijks terugkerend absurdistisch spektakel dat zo’n cultstatus heeft bereikt dat ook de winnaars van een echte Nobelprijs graag van de partij zijn. Zij reiken de IgNobelprijzen uit en zingen vrolijk mee in een wetenschappelijke miniopera.
De IgNobelwinnaars mogen een dankwoord van een minuut houden, maar geen seconde langer. Doen ze dat wel, dan jaagt een achtjarig meisje – Miss Sweetie Poo – ze van het podium met de woorden: “Please stop. I’m bored.” De drie Japanse winnaars in de categorie cognitieve wetenschappen zongen trouwens driestemmig hun prijsaanvaarding. In 2000 publiceerden ze in Nature dat een slijmzwam een doolhofpuzzel kan oplossen. Uit vier mogelijke routes tussen een ingang en een uitgang – allebei van een slijmzwamlekkernij voorzien – koos de slijmzwam de kortste route. Acht uur deed het primitieve organisme erover. Eenvoudig cellulaire intelligentie, volgens de Japanners.
De biologieprijs ging naar onderzoekers die ontdekten dat hondenvlooien hoger springen dan kattenvlooien, en de natuurkundeprijs naar wetenschappers die verklaarden waarom een bosje haren of draden na een tijdje schudden in de knoop raakt, een ergernis die iedereen kent die geregeld het koptelefoontje van z’n mp3-speler uit de tas haalt. De scheikundeprijs werd gedeeld door een onderzoeksteam dat in 1985 spermadodende eigenschappen van Cola aantoonde (Diet Coke deed het trouwens beduidend beter dan gewone Cola), en een ander team dat twee jaar later bewees dat de vaginale Coladouche desalniettemin ongeschikt is als anticonceptiemiddel.
Deel van de feestelijkheden is ook de jaarlijkse win-a-date-wedstrijd. Prijs was dit jaar een date met de wiskundige Benoit Mandelbrot, grondlegger van de fractalmeetkunde en chaosonderzoeker (van onder andere beurskoersen). 83 jaar is Mandelbrot inmiddels, maar hij maakte graag zijn opwachting. In de Boston Globe vertelde hij dat hij net als veel wetenschappers de zeldzame gelegenheden koestert om uit het keurslijf van het serieuze en competitieve wetenschappelijke bestaan te breken en nog eens als een spontaan kind te kunnen spelen.
Tijdens de win-a-date zei de spreekstalmeester over de felbegeerde date: “Als je orde wilt in je chaos, dan heeft dr. Mandelbrot wat je wilt.” Winnares werd een jonge dame, die na een omhelzing wanhopig aan de wiskundige vroeg: “Wat gaan we nu doen?”
