Beethovens 10e symfonie voltooid met hulp van AI

Beethoven heeft zijn laatste symfonie nooit kunnen voltooien. Nu is zijn werk afgemaakt door kunstmatige intelligentie. 

Klassieke muziek die door kunstmatige intelligentie (AI) is gecomponeerd, wordt nog steeds het beste door mensen uitgevoerd, muzikanten van het Beethoven Orkest Bonn in dit geval. Wanneer ik de eerste maten hoor van Beethovens onvoltooide tiende symfonie, denk ik dat AI een simpel trucje heeft uitgehaald met het wereldberoemde leidmotief ‘kort-kort-kort-lang’ uit de vijfde symfonie. In plaats van dat de laatste noot onheilspellend omlaag dondert, zoals in de vijfde, vliegt hij in de tiende vrolijk omhoog. Kinderspel voor AI.

Maar nee, vertelde professor Ahmed Elgammal, de leider van het AI-onderzoek voor het Beethoven-X-project, me later. Deze noten staan echt zo in de schetsen die Beethoven achterliet voor zijn tiende symfonie. Ik ben gezakt voor de muzikale Turing-test: ik kan een menselijke componist niet onderscheiden van een AI-componist.

Ik ben gelukkig niet de enige. De meeste mensen, ook experts, blijken niet in staat om uit te maken welk noten uit de tiende symfonie van de meester zelf afkomstig zijn en welke van AI. Een prestatie op zichzelf. Maar dat Beethovens genie ontbreekt in deze tiende symfonie is ook wel duidelijk. De AI-compositie klinkt net iets te veel als een mengelmoes van bestaande muziek in plaats van iets vernieuwends.

De première van Beethovens tiende symfonie, gecomponeerd in nauwe samenwerking tussen mens en kunstmatige intelligentie, vond plaats op zaterdag 9 oktober in Bonn, de geboorteplaats van Beethoven. Dit keer ging het eens niet om een grote uitdaging waarin mens het tegen machine opneemt, zoals eerder bij schaken, Jeopardy en go, maar een uitdaging in de optimale samenwerking tussen mens en machine.

Lees het hele verhaal op de website van NRC Handelsblad.