Poolblog – Maandag 21 april http://www.volkskrantblog.nl/blog/57852
M’n rugzak zet zich schrap voor een pooltocht met de Canadese ‘Amundsen’-ijsbreker. Al die warme kleren vreten ruimte: drie paar handschoenen, drie warme lange broeken, een paar polar fleece, thermisch ondergoed, dikke sokken….En op uitdrukkelijk verzoek van de gezagvoerders moet er zondagskleding mee. Geen jasje-dasje, maar wel iets dat er niet zo verfrommeld uitziet en dat op zondag niet doordrenkt is van het zweet. ‘Om je goede wil te tonen’, schrijft de boord-briefing.
Nooit eerder zoveel hightech-textiel op elkaar geperst. Van de opgezwollen donsjas blijft weinig meer over dan een voetbal. Maar toch: ruimtegebrek. Een paar poolboeken thuis laten dan maar. Want er moet ook nog geluidsapparatuur mee voor radio-opnamen. Hoe kraakt het ijs onder de boot of onder de voeten? Hoe spookt het ’s nachts op het dek? Hoe brabbelt de poolfauna?
Morgen, 22 april, vertrek ik vanuit Amsterdam, om hopelijk twee dagen later aan te komen op de ijsbreker. Dan meteen drie gezondheidsverklaringen overhandigen, want anders kom je niet aan boord, zo is me een paar maal op het hart gedrukt. Het komt er op neer dat je toch overal zelf voor verantwoordelijk bent. Noordpoolreizigers uit de 19e en begin 20e eeuw – John Franklin, Charles Hall, Fridtjof Nansen, Roald Amundsen, Robert Peary – zullen in hun graf schuddebuiken van het lachen om zulke papiertjes. En of zij een bewijs van goed gedrag bij het ministerie van justitie moesten aanvragen? zoals iedereen die aan boord van de ‘Amundsen’ gaat moet doen...
Het ambacht ‘journalist’ – of ook maar iets dat daar op lijkt – komt op de aanvraagformulieren van Justitie voor een bewijs van goed gedrag trouwens niet voor. Om een geweigerde aanvraag te voorkomen, ga ik nu voor ‘dienstverlening’ naar het hoge noorden. Codenummer 41: “Het verlenen van diensten (advies, beveiliging, schoonmaak, catering, etc.).” Mij best. Reizen zonder een hele papierwinkel is al lang dood en begraven. Stofvretende schijnveiligheid.
Reizen in eenzaamheid bestaat ook niet meer. Mobieltjes verstommen in de poolzee, maar natuurlijk is er een satelliettelefoon aan boord. En via een van de twee internetcomputers schuif je via de satelliet ook zo aan in de virtuele wereld – als de verbinding het doet. Dat schijnt soms enkele dagen onmogelijk te zijn. Een lachertje natuurlijk. Maar ja, wetenschappers aan boord, journalisten aan boord. Dat moet allemaal analoog en digitaal babbelen. Wie wil er nog dagenlang zonder contact met de buitenwereld?
Een verlies van eenzaamheid en stilte. Kunnen die niet beschermd worden?
Twee weken vaar ik mee: van 24 april tot 8 mei. De Amundsen is een varend laboratorium, dat een deel van de beroemde Noordwest Passage bevaart. Preciezer: de Amundsen Golf, het deel dat ligt tussen Banks Island en het Canadese vasteland. Hier ontstaan breuken in het zeeijs, omdat het losliggende, centrale zeeijs heen en weer beweegt – meegeslingerd door wind en zeestroming – terwijl het kust-zeeijs vastzit aan het Canadese vasteland. Die breuken ontstaan in de herfst. In de winter bevriezen ze een beetje, maar het ijs blijft er dun. De breuken komen in het hele noordpoolgebied voor, en staan bekend onder de naam Circumpolar Flaw Leads. Oases voor zeehonden, vogels, vissen en andere poolbewoners en poolmigranten.
Juist deze breuken zijn door hun dunne ijslaag gevoelig voor klimaatverandering. Het hoeft maar iets warmer te worden en ze vriezen ook in de winter niet meer dicht. De vraag is hoe het zeeijs verandert, en wat de gevolgen zijn voor weer, klimaat, poolfauna en ook voor de Inuit, de oorspronkelijke bevolking. Een studie van de oceaan tot de atmosfeer en van virussen tot ijsberen. Het is voor het eerst dat zo’n ijsbreuk een heel jaar lang wordt bestudeerd. Met de ‘Amundsen’.
Maar eerst is het vliegen geblazen: Amsterdam-Londen-Toronto-Winnipeg. In Winnipeg bivakkeer ik in een hotel, totdat een etmaal later een speciaal toestel van de Canadian Coast Guard me samen met veertig onderzoekers naar Inuvik brengt. Vanuit Inuvik vliegt een kleine Twin Otter een paar keer op en neer naar het ijs aan de voet van de ‘Amundsen’: de ene groep onderzoekers van boord, vers bloed aan boord. Ik kijk uit naar die wisseling van de wacht. Hopelijk is het lekker koud – zo’n drie paar handschoenen over elkaar. Maar dat heeft een koukleum zoals ik daar toch al snel nodig.
Internet
Over de Circumpolar Flaw Lead Study met de ‘Amundsen’: http://ipy-cfl.ca/index.html
Over zee-ijs: http://nsidc.org/sotc/sea_ice.html
Over het schip:www.amundsen.quebec-ocean.ulaval.ca/amundsenenglish.htm
M’n rugzak zet zich schrap voor een pooltocht met de Canadese ‘Amundsen’-ijsbreker. Al die warme kleren vreten ruimte: drie paar handschoenen, drie warme lange broeken, een paar polar fleece, thermisch ondergoed, dikke sokken….En op uitdrukkelijk verzoek van de gezagvoerders moet er zondagskleding mee. Geen jasje-dasje, maar wel iets dat er niet zo verfrommeld uitziet en dat op zondag niet doordrenkt is van het zweet. ‘Om je goede wil te tonen’, schrijft de boord-briefing.
Nooit eerder zoveel hightech-textiel op elkaar geperst. Van de opgezwollen donsjas blijft weinig meer over dan een voetbal. Maar toch: ruimtegebrek. Een paar poolboeken thuis laten dan maar. Want er moet ook nog geluidsapparatuur mee voor radio-opnamen. Hoe kraakt het ijs onder de boot of onder de voeten? Hoe spookt het ’s nachts op het dek? Hoe brabbelt de poolfauna?
Morgen, 22 april, vertrek ik vanuit Amsterdam, om hopelijk twee dagen later aan te komen op de ijsbreker. Dan meteen drie gezondheidsverklaringen overhandigen, want anders kom je niet aan boord, zo is me een paar maal op het hart gedrukt. Het komt er op neer dat je toch overal zelf voor verantwoordelijk bent. Noordpoolreizigers uit de 19e en begin 20e eeuw – John Franklin, Charles Hall, Fridtjof Nansen, Roald Amundsen, Robert Peary – zullen in hun graf schuddebuiken van het lachen om zulke papiertjes. En of zij een bewijs van goed gedrag bij het ministerie van justitie moesten aanvragen? zoals iedereen die aan boord van de ‘Amundsen’ gaat moet doen...
Het ambacht ‘journalist’ – of ook maar iets dat daar op lijkt – komt op de aanvraagformulieren van Justitie voor een bewijs van goed gedrag trouwens niet voor. Om een geweigerde aanvraag te voorkomen, ga ik nu voor ‘dienstverlening’ naar het hoge noorden. Codenummer 41: “Het verlenen van diensten (advies, beveiliging, schoonmaak, catering, etc.).” Mij best. Reizen zonder een hele papierwinkel is al lang dood en begraven. Stofvretende schijnveiligheid.
Reizen in eenzaamheid bestaat ook niet meer. Mobieltjes verstommen in de poolzee, maar natuurlijk is er een satelliettelefoon aan boord. En via een van de twee internetcomputers schuif je via de satelliet ook zo aan in de virtuele wereld – als de verbinding het doet. Dat schijnt soms enkele dagen onmogelijk te zijn. Een lachertje natuurlijk. Maar ja, wetenschappers aan boord, journalisten aan boord. Dat moet allemaal analoog en digitaal babbelen. Wie wil er nog dagenlang zonder contact met de buitenwereld?
Een verlies van eenzaamheid en stilte. Kunnen die niet beschermd worden?
Twee weken vaar ik mee: van 24 april tot 8 mei. De Amundsen is een varend laboratorium, dat een deel van de beroemde Noordwest Passage bevaart. Preciezer: de Amundsen Golf, het deel dat ligt tussen Banks Island en het Canadese vasteland. Hier ontstaan breuken in het zeeijs, omdat het losliggende, centrale zeeijs heen en weer beweegt – meegeslingerd door wind en zeestroming – terwijl het kust-zeeijs vastzit aan het Canadese vasteland. Die breuken ontstaan in de herfst. In de winter bevriezen ze een beetje, maar het ijs blijft er dun. De breuken komen in het hele noordpoolgebied voor, en staan bekend onder de naam Circumpolar Flaw Leads. Oases voor zeehonden, vogels, vissen en andere poolbewoners en poolmigranten.
Juist deze breuken zijn door hun dunne ijslaag gevoelig voor klimaatverandering. Het hoeft maar iets warmer te worden en ze vriezen ook in de winter niet meer dicht. De vraag is hoe het zeeijs verandert, en wat de gevolgen zijn voor weer, klimaat, poolfauna en ook voor de Inuit, de oorspronkelijke bevolking. Een studie van de oceaan tot de atmosfeer en van virussen tot ijsberen. Het is voor het eerst dat zo’n ijsbreuk een heel jaar lang wordt bestudeerd. Met de ‘Amundsen’.
Maar eerst is het vliegen geblazen: Amsterdam-Londen-Toronto-Winnipeg. In Winnipeg bivakkeer ik in een hotel, totdat een etmaal later een speciaal toestel van de Canadian Coast Guard me samen met veertig onderzoekers naar Inuvik brengt. Vanuit Inuvik vliegt een kleine Twin Otter een paar keer op en neer naar het ijs aan de voet van de ‘Amundsen’: de ene groep onderzoekers van boord, vers bloed aan boord. Ik kijk uit naar die wisseling van de wacht. Hopelijk is het lekker koud – zo’n drie paar handschoenen over elkaar. Maar dat heeft een koukleum zoals ik daar toch al snel nodig.
Internet
Over de Circumpolar Flaw Lead Study met de ‘Amundsen’: http://ipy-cfl.ca/index.html
Over zee-ijs: http://nsidc.org/sotc/sea_ice.html
Over het schip:www.amundsen.quebec-ocean.ulaval.ca/amundsenenglish.htm
Foto’s van onderzoek met de ‘Amundsen’: www.arcticnet-ulaval.ca/index.php?fa=PhotoGallery.home
Boeken
United Nations Environment Programme. Global outlook for ice and snow. (2007)
Boeken
United Nations Environment Programme. Global outlook for ice and snow. (2007)
Barry Lopez. Arctic Dreams. (1986)
Pierre Berton. The Arctic Grail – The quest for the Northwest Passage and the north pole, 1818-1909. (1988)
Elizabeth Kolbert (red.). The Arctic. (2007) [Een verzameling fictie- en non-fictieverhalen over het arctisch gebied, met fragmenten van John Franklin, Elisha Kent Kane, Jules Verne, Fridtjof Nansen en Robert Peary)]
Fotoboek
Mireille de la Lez, Frederik Granath. Vanishing World – The endangered Arctic. (2007)
Fotoboek
Mireille de la Lez, Frederik Granath. Vanishing World – The endangered Arctic. (2007)
